Patriarchalizm w rodzinie

Dzisiejszy przegląd blogów skłonił mnie do przemyśleń dotyczących patriarchatu (Istniejedlaniego :)) i tego na ile jest to właściwa droga, na ile nie koniecznie.

Na blogu padło pytanie jak nie wychować dziecka na szowinistę w rodzinie o charakterze patriarchalnym. Nie ukrywam, że stwierdzenie niemalże stanęło ze mną twarzą w twarz i wytrzaskało mnie po.. twarzy ;P

Być może znów uruchamiam temat-bombę - nie mogę się jednak powstrzymać ;)

Postanowiłam w pierwszej kolejności sprawdzić co to w ogóle jest patriarchat i upewnić się, że nie ubzdurałam sobie kolejnej nieistniejącej definicji. Efekt? Efektem moich zacnych poszukiwań było rozróżnienie dwóch form przewodzenia mężczyzny:

patriarchat, gdzie mężczyzna jest właścicielem rodziny i decyduje o życiu i śmierci jej członków (oczywiście włączając w to wszystko również wszystkie mniej istotne aspekty życia rodziny)

ORAZ 

patriarchalizm, który jest współczesną formą patriarchatu, gdzie mężczyzna staje się głową domu, reprezentuje tę jednostkę społeczną na zewnątrz oraz na jego barkach spoczywa zapewnienie domownikom godnego bytu (w sensie materialnym). 

Ta informacja już skłania mnie do kajania się - owszem, patriarchat jako taki nie należy do najszczęśliwszych. Patriarchalizm natomiast - no właśnie. 

Na pewno na temat składa się mnóstwo aspektów, których nie da się określić systemem zero jedynkowym. Wydaje mi się, że pierwszym elementem jaki warto byłoby rozważyć, jest definicja męskości i kobiecości. Co to znaczy być kobietą i mężczyzną. Zaraz usłyszę rozwrzeszczane głosy: "Nie można nikogo wsadzić w stereotyp kobiety lub mężczyzny!". I pewnie będzie w tym sporo racji, ale czy to sprawia nie istnieją kanony odpowiadające temu co nazywamy kobiecością lub męskością? 

Może znów powiem stwierdzenie-granat-bez-zawleczki, ale dla mnie mężczyzna to nie jest tylko osobnik posiadający prącie i jądra. To zbiór cech, właściwości i wyznaczników. Nie bez powodu w społeczeństwie funkcjonują określenia takie jak "kobiece" i "męskie". Nawet jeśli nie jest to akceptowane przez feministki, to nie istnieje pełne równouprawnienie między kobietą a mężczyzną. 

I tak w przypadku mężczyzny - widząc chłoptasia z kolczykami w uszkach, z poupychanymi w zbyt obcisłe rurki jajkami, po czwartej sesji na solarium, siódmej wizycie u kosmetyczki i kilku centymetrowym make-up'em pierwsze słowo jakie przychodzi mi do głowy na pewno nie brzmi "mężczyzna", a już na pewno nie "męski". 

Drugi aspekt związany z przewodzeniem mężczyzny wiąże się z postrzeganiem kobiety w kontekście rodziny patriarchalnej. Już kilkukrotnie spotkałam się z przekonaniem, jakoby mężczyzna pełniący rolę głowy domu uwłaczał kobiecie, stawiał ją w roli kogoś ubezwłasnowolnionego, słabego i nie będącego w stanie poradzić sobie samemu, bez męskiego nadzoru. 

Ciężko mi się zgodzić z takim obrazem - małżeństwo stanowi jedną całość, którą można nazwać ciałem. Głową tej istoty jest mężczyzna. Szyją kobieta. Dzieci innymi członkami. Głowa podejmuje decyzje, ale to dzięki szyi, jej decyzje są mądre, bo jest w stanie analizować swoje otoczenie znacznie lepiej, niż gdyby była w stanie patrzeć wyłącznie przed siebie (nie posiadając szyi). Czy taka rola sprawia, że kobieta staje się gorsza? Dla każdego odpowiedź będzie inna. Dla mnie pokazuje to wyłącznie to, jak ważna jest niewiasta w całym tym trybiku zwanym rodziną. 

Czy stawia to kobietę w ROLI? Owszem. Ale każdy element świata ma pewną rolę do spełnienia. W świecie zwierząt rola samic i samców dla danego gatunku jest jasno określona i nikt się z tym nie kłóci. Kobieta jest matką - bo o tym świadczy jej biologia. Mężczyzna ojcem - bo i o tym świadczy jego ciało. Czy ta sama biologia nie określa, które z nich jest silniejsze i bardziej nadające się do obrony rodziny?

Wrócę więc do stwierdzenia, które zaszokowało mnie na tyle by posunąć się do publikacji tych przemyśleń. Jak nie wychować dziecka na szowinistę w rodzinie patriarchalnej? 

Czy mój Pan, przewodząc naszej rodzinie jest szowinistą? Bynajmniej. Oczywiście istnieje ryzyko, że dzieci w tego typu rodzinach mogą źle zinterpretować panującą w domu sytuację i swoją rolę w budowaniu podstawowej jednostki społecznej; jednakże sytuacja taka jest wynikiem błędnego wychowania, warunków środowiskowych lub innej zmiennej. Samo bycie członkiem rodziny patriarchalnej nie determinuje szowinizmu bądź form dyskryminacji. Wręcz przeciwnie. Powinno nauczyć szacunku do drugiego człowieka, doceniania innych członków swojej rodziny i poszanowania dla panujących reguł.